【治国理政新实践·江苏篇】徐州坚持问题导向
m robot B?ti vie: ne:?????? |
m robot B?ti vie: ba:К???н?к |
||
Lína 70: | Lína 70: | ||
[[arz:????]] |
[[arz:????]] |
||
[[az:Hüceyr?]] |
[[az:Hüceyr?]] |
||
[[ba:К???н?к]] |
|||
[[bat-smg:Lāstel?]] |
[[bat-smg:Lāstel?]] |
||
[[be:Клетка]] |
[[be:Клетка]] |
útgáfa síeunnar 25. janúar 2011 kl. 04:19

Frumur eru sm?stu, lifandi byggingareiningar lífvera, t.e.a.s. allar lífverur eru gerear úr frumum. Til eru lífverur sem eru einungis ein fruma og nefnast t?r einfrumungar en ae ?erum kosti fj?lfrumungar. Frumum er almennt skipt í dyrafrumur og pl?ntufrumur. T?r geta verie sérh?fear, t.d. taugafrumur og veffrumur. St?rsta fruma mannsins er okfruma.
Samsetning
Um 70% frumna er vatn. Um 1% eru ólífr?nar jónir m.a. kalíum, natríum, magnesíum og kalsíum. Afgangurinn er ymsar lífr?nar sameindir m.a. lípíe, kolvetni, prótín og kjarnsyrur.
Frumulíff?ri eru ymsar sérh?fear starfseiningar frumunnar sem sinna ólíkum hlutverkum og eru tau nokkur talsins (sjá mynd):
í hverri frumu er einn eea fleiri kjarnar sem innihelda litninga. Frumur eru nefndar heilkj?rnungar ef t?r hafa skyrt afmarkaean kjarna mee kjarnahimnu en ella eru teir nefndir dreifkj?rnungar. í kj?rnum eru kjarnakorn sem mynda RNA vie frumuskiptingu.
- Umfrymi nefnist v?kvi sem tekur rymie milli frumulíff?ranna. Umfrymie stjórnar umfere efna innan frumunnar á milli frumulíff?ranna og í gegnum frumuhimnuna. Um umfrymie hríslast frymisnet sem getur annae hvort verie slétt eea kornótt eftir tegund frumunnar.
- Ríbósóm (netkorn eea ríplur) er gere úr RNA og prótínum. Hlutverk teirra er ae mynda prótín, annae hvort til neyslu innan frumunnar eea til útflutnings.
- Golgikerfi (golgiflétta eea frymisflétta) eru klasar sekkja, seytibóla, efna sem fruman ?tlar til útflutnings t.d. á mj?lva, fitu eea úrgangsefnum. Golgikerfi geta einnig verie sekkir leysikorna sem sundra ónoth?fum frumulíff?rum.
- Safabólur eru oftast n?r litlar í dyrafrumum en stórar í pl?ntufrumum.
- Hvatberar eru eins konar ?orkuver“ frumunnar og innihalda sitt eigie erfeaefni. í hvatberum fer fram bruni og ?ndun.
- Gr?nukorn eru í pl?ntufrumum og eru nauesynleg forsenda ljóstillífunar.
- Deilikorn liggja rétt vie kjarnann og taka tátt í frumuskiptingu.
- ?rpíplur og ?rtráelingar eru hluti af stoekerfi frumunnar. Tau mynda l?gun hennar og taka tátt í myndum bifhára og svipna.
í dyra- og pl?ntu-frumum er valgegndr?p frumuhimna, t.e.a.s. hún ?velur“ hvaea efni fereast í gegn. Frumuveggur er ysta verndarlag pl?ntufrumna gert úr beema og pektíni. Eins og nafnie gefur til kynna er tae eins konar styrktarlag frumunnar.
Tengt efni
Tenglar
Vísindavefurinn
- ?Hver uppg?tvaei frumuna?“. Vísindavefurinn.
- ?Hvernig ureu litlu frumurnar í sjónum ae m?nnum og dyrum?“. Vísindavefurinn.
- ?Hvae er tae sem gerist í frumunum tegar vie fáum krabbamein?“. Vísindavefurinn.
- ?Getureu útskyrt fyrir mér boespennu í frumum?“. Vísindavefurinn.
- ?Hvernig og hve oft endurnyjast frumur?“. Vísindavefurinn.
- ?Getur svo farie vie skiptingu frumna ae tveir eins litningar verei í s?mu frumunni og hvae gerist tá?“. Vísindavefurinn.
- ?Hvae er tae sem gerist í frumunum tegar vie fáum sykursyki? Hver eru einkenni hennar?“. Vísindavefurinn.
- ?Hvae eru margar frumur í einum mannslíkama?“. Vísindavefurinn.
- ?Verea frumur alltaf minni og minni eftir tví sem t?r skipta sér oftar?“. Vísindavefurinn.
- ?Hvaean koma atómin tegar lífr?nar frumur skipta sér?“. Vísindavefurinn.
- ?Hver eru helstu líff?ri dyra- og pl?ntufrumu og hvaea hlutverki gegna tau?“. Vísindavefurinn.
- ?Krabbameinsfrumur verjast mee jákv?eri rafhleeslu. Getur verie ae frumurnar losi sig vie Ca-jónir, til ae mynda +hleeslu?“. Vísindavefurinn.
- ?Hvernig verea frumuskiptingar í klónaeri mannveru? Verea f?rri frumur í klónaeri mannveru?“. Vísindavefurinn.
- ?Hvert er hlutverk safabólu?“. Vísindavefurinn.
- ?Endurnyjast allar frumur líkamans endalaust?“. Vísindavefurinn.
- ?Hvae er meiósa og mítósa?“. Vísindavefurinn.
- ?Hvae er RNA-inngrip?“. Vísindavefurinn.
- ?Hvers vegna eru ekki til st?rri einfrumungar en strútsegg?“. Vísindavefurinn.
